Flox
Epilobium angustifolium
Onagraceae
Noms en français : Epilobe à feuilles étroites, Épilobe en épi.
Descripcioun :Grando planto renadivo que vèn bèn dins lis esclargiero dóu relarg dóu fau e peréu dóu mele. Fai de poulit couquet rose sus de lóngui cambo. Lou noum retengu de "Flox" vèn de l'enquisto de Madon (1999) au Ventour.
Usanço :Lou flox èi vertuous contro l'enflamacioun e peréu li fèbre e lis enfecioun. Empacho l'acioun di proustaglandino e s'emplego pèr eisèmple dins li problèmo de proustato, d'enflamacioun ORL, de vèntre, de boufigo e enca de pèu...
Port : Grando erbo
Taio : 0,5 à 2 m
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Epilobium
Famiho : Onagraceae
Ordre : Myrtales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : 4
Ø (o loungour) flour : 2 à 2,5 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca Si
Autour basso e auto : 200 à 2300 m
Aparado : Noun
Jun à avoust
Liò : Esclargiero
- Gaudre
- Ribiero
Estànci : Mountagnard à Aupen
Couroulougi : Bourealo
Ref. sc. : Epilobium angustifolium L., 1753
Èlevou
Pinus cembra
Pinaceae
Àutri noum : Èlvou, Èlve, Éuve, Alvié, Auvié.
Noms en français : Pin cembro, Arole.
Descripcioun :L'èlevou (e si varianto dins la Tinèo) que ié dison peréu l'éuve en Ubaio, es un aubre de mountagno pas proun grand. Se recounèis à sis aguio groupado pèr 5 e à si pigno que caupon de grano manjadisso.
Usanço :L'èlve fai de pignoun que soun manjadis. Soun bos èi recerca pèr l'esculturo e li moble. "Se fahiò de caissos en èlve". L'èlve, as mancou besougn de lou tratar perqué a uno resino que las bèstios l'atacon pas (J.-L. Domenge in LMT, op.cit. p. 52). Es proun esta utilisa pèr lou rebouscage. L'òli essenciau èi vertuous contro lou tussi.
Port : Aubre
Taio : 3 à 20 m
Fueio : aguio escaumo
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Pinus
Famiho : Pinaceae
Ordre : Pinales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : ges
Ø (o loungour) enflourejado : 5 à 8 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Si
Autour basso e auto : 1400 à 2500 m
Aparado : Noun
Jun à juliet
Liò : Melounié
- Sapiniero
- Relarg à rousage
Estànci : Subaupen
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Pinus cembra L., 1753